اسناد منتشره توسط آمریکاییان - سند شماره ۱۱ نقش سازمان جاسوسی آمریکاییان در دوران حکومت دکتر مصدق

نقش سازمان جاسوسی و امنیتی آمریکا - سی آی ا در دوران دولت دکتر مصدق در ایران -

سند شماره ۱۱ – نقش سی آی ا – آمریکا در ایران

 یادداشت از معاون برنامه ریزی، آژانس اطلاعات مرکزی (دالز) به مدیر اطلاعات مرکزی اسمیت

واشنگتن، 28 مارس 1951. اسنفد ماه ۱۳۳۰

موضوع : نقش سیا در ایران

1. من یادداشت ضمیمه2 را در رابطه با نقش سیا در ایران بررسی کرده و با همفکری آن را ارسال کرده ام. با این حال، می خواهم تأکید کنم که اقداماتی که سیا به تنهایی می تواند در این شرایط برعهده گیرد احتمالاً روند نزولی کنونی را تغییر نخواهد داد و برای اینکه واقعاً  اقداماتش مؤثر باشد باید با یک برنامه کلی در زمینه های اقتصادی، مالی و نظامی ترکیب شود. . این به معنای برنامه ریزی هماهنگ است. 

2. با روند کنونی، احساس می‌کنم که ایران در 12 ماه آینده ممکن است  از جرگه غربیان خارج شود و بر این باورم که یک برنامه‌ریزی و انجام اقداماتی اساسی که ممکن است این روند را تغییر دهد و از این موقعیت حیاتی در خاورمیانه محافظت کند، ضروری است.

آلن دبلیو دالس 

پیوست: گزارش نقش سیا در ایران

نقش سیا در ایران

1. با توجه به جدی بودن وضعیت ایران، سیا در تلاش است تا آنچه در توان دارد انجام دهد تا احتمال سقوط کشور به دست شوروی را کاهش دهد و به ایجاد یک صف پایدار طرفدار غرب کمک کند. با این حال، شرایط موجود به گونه‌ای است که همه عملیات سیا را به‌طور استثنایی دشوار و نتیجه آن نامشخص است. از میان عوامل مختلف محدودکننده، جدی‌ترین آنها بی‌اعتمادی فزاینده (مردم ایران) به غرب، از جمله ایالات متحده است، که ارسال عوامل مخفی اضافی به کشور را تقریباً غیرممکن می‌کند، تحرکات و کارآمدی کسانی را که قبلاً در آنجا هستند نیز محدود می‌کند، و تعداد افراد  همکار را به شدت کاهش می دهد. ایرانی‌هایی که مایل به همکاری با آمریکا در عملیات‌های مخفیانه هستند و مردم را به طور کلی نسبت به اقدامات آمریکا، اگر نه کاملاً خصمانه، ولی به صورتی نمی‌پذیرند. سیاست ایالات متحده نتوانسته است به ایرانیان نشان دهد که ایالات متحده واقعاً به کشور آنها علاقه دارد یا آنها را متقاعد کند که نجات آنها در همسویی محکم با غرب است و نه در نزدیکی با اتحاد جماهیر شوروی و نه در یک مسیر بی طرفی غیرقابل دفاع.

2. اعتقاد بر این است که شرایط ذکر شده در بالا تا زمانی که کمک های ایالات متحده به ایران به میزان فعلی یا با به مقدار که به طور قابل ملاحظه ای قوی تر از فعلی نباشد، همچنان برقرار خواهد بود. جای سوال است که آیا برنامه ارائه شده در NSC 1073 حتی در صورت اجرای کامل و سریع برای معکوس کردن روند نامطلوب کافی است یا خیر؟. در این شرایط، سیا می تواند کاری جز تشدید جنگ روانی-سیاسی خود در تلاش برای جلوگیری یا به تعویق انداختن وخامت بیشتر وضعیت ایران انجام دهد. به طور خاص، سیا در حال حاضر در حال افزایش برنامه های موجود زیر در ایران است:

آ. پیش بینی افزایش یارانه روزنامه ها، برای روابط عمومی.

پیش بینی افزایش یارانه روزنامه‌ها، خرید انحصاری کاغذ روزنامه یا امکانات چاپ و (در صورت اقتضای شرایط) تأسیس روزنامه‌های جدید. این اقدامات برای مبارزه با تمایل بخش‌های با نفوذ مطبوعات ایران برای تشویق و حمایت از شوونیسم و تعصب مذهبی که تأثیر فلج‌کننده‌ای بر حکومت ایران دارد، طراحی شده‌اند.

ب گسترش راهنمایی و حمایت مالی از افراد، گروه ها و احزاب متخاصم با ملی گرایان افراطی، تروریست های متعصب و گروه های طرفدار شوروی.

ج. بررسی امکان تأسیس احزاب سیاسی جدید، که ممکن است شامل یک حزب مذهبی مترقی، یک حزب میانه رو «سوسیالیست» برای دور کردن لیبرال ها از حزب توده، و حزبی با نمایندگی قوی و طرفدار غرب در مجلس باشد.

د برداشتن گام‌های مثبت برای بی‌اعتبار کردن و در صورت امکان برهم زدن نیروهای مخالف منافع امنیتی آمریکا از طریق براندازی و هدایت تبلیغات سیاه علیه شوونیست‌ها، متعصبان و کمونیست‌های پیشرو.

ه. بررسی امکان تأسیس یک ایستگاه رادیویی [کمتر از 1 خط غیر طبقه بندی نشده] برای پخش مخفیانه به زبان آذربایجانی. این برنامه‌ها (برخلاف برنامه‌های ایستگاه «آذربایجان آزاد» شوروی) می‌توانست به مناطق خاصی از ایران پخش شود، اما نه آنقدر مؤثر که گویی ایستگاه در ایران قرار دارد، که در شرایط کنونی به سختی امکان‌پذیر است.

و. تجهیز امکانات  برای جمع‌آوری و ارائه اطلاعات بیشتر مورد نیاز در ارتباط با این فعالیت‌های مختلف. اهداف "نرم" نسبتاً آسان برای اهداف اطلاعاتی شامل [1½ خط از طبقه بندی نشده] (به ویژه زیر ملا کاشانی)، [1 و نیم خط از طبقه بندی خارج نشده است]. اهداف "سخت" که برای نفوذ به عملیات های دوربرد نیاز دارند، حزب توده است، [1 و نیم خط از طبقه بندی خارج نشده].

ز. سه و نیم سطر در این بند g از طبقه بندی خارج نشده است.

3. به دلایلی که در بند 2 در بالا ذکر شد، بدیهی است که نمی توان به این تلاش ها برای جلوگیری از فروپاشی احتمالی رژیم کنونی اعتماد کرد. بر این اساس، سیا شروع به شناسایی و برقراری ارتباط با رهبران قبیله ای، نظامی و مدنی کرده است که در صورت استقرار یک دولت متخاصم در ایران، به طور مؤثر از برنامه مقاومت (در برابر آن دولت) حمایت می کنند. هنگامی که با این رهبران توافق حاصل شود، سیا کمک های مادی مورد نیاز آنها را تعیین خواهد کرد و شروع به تهیه و ذخیره مواد در نقاط مناسب خواهد کرد.

4. اگر آمریکا تصمیم بگیرد که از سیاست کمک همه جانبه به ایران، چه آشکار و چه پنهان، تبعیت کند، چشم انداز حفظ ایران در دوران جنگ سرد می تواند به طور بی اندازه بهبود یابد. پوشش بیشتری در دسترس خواهد بود و فضا برای تقویت و گسترش عملیات سیا به طوری هموار  می‌شود، که می‌تواند در حمایت از برنامه‌ای که به طور مثبت در جهت ارتقای ثبات و همکاری فعال با غرب است را  به جای وضعیت فعلی که حفظ موقعیتی است که از  وضعیت بدتر شدن از شرایط بد فعلی است که  از بدتر شدن بر بازسازی ایران و ایجاد مصونیت در برابر براندازی شوروی و الهام گرفته از شوروی تأکید می‌شود مناسب تر خواهد بود و در صورت حمله و اشغال نیروهای شوروی به ایران، می‌توان برنامه‌هایی را برای اجرای عملیات به‌طور مؤثرتری طراحی کرد.

5. تحت برنامه کمک های همه جانبه ایالات متحده، عملیات سیا می تواند شامل موارد زیر باشد:

آ. بازنگری کلی در سرویس های اطلاعاتی و امنیتی ایران. این برنامه شامل کمک های مادی خواهد بود. آموزش افسران کلیدی در تکنیک های مدرن؛ و اصرار (حداقل تا حدی) بر رعایت رهنمودهای سیا در چنین موضوعاتی. هدف ایجاد سازمانی کارآمد خواهد بود که سیا بتواند با آن کار کند و برای کمک به جلوگیری از نفوذ خصمانه به ادارات کلیدی دولتی و اجرای عملیات علیه حزب توده، تأسیسات شوروی و خود اتحاد جماهیر شوروی بسیار مفید باشد.( احتمالا تشکیل ساواک ایران که در سال ۱۳۳۵ قانون آن به تصویب مجلس رسید تحت این برنامه پیش بینی شده بود. م)

ب - نفوذ بیشتر بر مطبوعات ایران یارانه در صورت نیاز افزایش خواهد یافت. نشریات خصمانه ممکن است مجبور به ترک کار شوند. و هدایت برخی از مقالات تأثیرگذار در واقع به طور کامل در دست گرفته می شود.

ج. در صورت امکان، یک ایستگاه پخش مخفی در ایران راه اندازی شود. این ایستگاه که ادعا می‌کند که در داخل اتحاد جماهیر شوروی است، تبلیغات سیاهی را که برای بی‌اعتبار کردن اتحاد جماهیر شوروی و کمونیسم شوروی طراحی شده بود و به‌ویژه آذربایجانی‌ها و دیگر تزلزل‌گران را هدف قرار داده، و منتشر خواهد کرد. این ایستگاه می تواند ابزار قدرتمندی در تقویت ایران در برابر نفوذ خصمانه از بیرون و درون باشد.

د - تشدید شدید فعالیت های پنهان سیاسی در حمایت از افراد و گروه های مطلوب و کارشکنی و معرفی افراد و گروه های نامطلوب. در صورت لزوم، خود دولت یا مقامات کلیدی آن می توانند برای ارتقای منافع امنیتی ایالات متحده یارانه دریافت کنند. اعطای یارانه به سیاستمداران و احزاب سیاسی از دیرباز در ایران رایج بوده است و گام های موثری برای تشویق به جدایی در حزب توده و ایجاد گروه های جدید پرشور که فعالانه از منافع ایالات متحده حمایت می کنند، برداشته می شود.

ه. افزایش تلاش‌های ، با چشم‌انداز بهتر موفقیت، برای سازمان‌دهی گروه‌های مقاومت برای فعالیت در صورت تهاجم و اشغال شوروی. این برنامه شامل تلاش های اساسی تر برای آماده سازی گروه های عشایری و بخش هایی از ارتش برای انجام فعالیت های چریکی علیه واحدها و تاسیسات شوروی خواهد بود. حتی ممکن است برای تقویت قصد اعلام شده شاه برای عقب نشینی به کوه ها و ایجاد حکومت در آنجا امکان پذیر باشد.

 بند و (6 سطر) از طبقه بندی خارج  نشده است)