محمدعلی اسلامی نُدوشن، نویسنده و مترجم و پژوهشگر که روز پنجم اردیبهشت در ۹۷ سالگی در کانادا درگذشت، همواره به ایران میاندیشید و کتابها و مقالات بسیاری درباره وطنش نوشت.
ندوشن معتقد بود ایران به اندازه کافی مایه فرهنگی و اعتبار تاریخی دارد که بتوان به آن گوش داد و هر ایرانی به ویژه در دوران جدید باید «مصمم به مقاومت و دفاع از آن» باشد.
اسلامی ندوشن از همان دوران نوجوانی به سرودن شعر روی آورد و وقتی در سال ۱۳۲۲ به تهران رفت و در دبیرستان البرز ثبتنام کرد و پس از اخذ دیپلم وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد، همچنان شعر میسرود
در آن زمان، برخی اشعار او در مجلهٔ سخن منتشر میشد. همچنین مجموعه شعر «گناه» در سال ۱۳۲۹ انتشار یافت.
او از ابتدای دهه ۱۳۴۰ تا همین چند سال پیش دهها کتاب و صدها مقاله درباره فرهنگ، تاریخ و ادبیات ایران نوشت و آثاری را نیز به فارسی ترجمه کرد.
«چهار سخنگوی وجدان ایران»، «ایران را از یاد نبریم»، «به دنبال سایه همای»، «ذکر مناقب حقوق بشر در جهان سوم»، «سخنها را بشنویم»، «ایران و تنهاییاش» و «ایران چه حرفی برای گفتن دارد؟» عناوین برخی از کتابهای اسلامی ندوشن است.
دلمشغولی اصلی وی فرهنگ ایران زمین بود. وی در مقاله ای که در اول بهمن ۱۳۵۷ (۲۱ روز قبل از انقلاب در روزنامه اطلاعا درج شده - تخریب ایران در دوره پهلوی را – همانند مغولان – معرفی کرده است و تاکید کرده است که خرابی ها بیشتر جنبه فرهنگی داشت. او به همه ما ایرانیان یاد آور شده است که به سبب غفلتمان در حمایت از فرهنگ ایران – تک تک مان – باید شرمسار باشیم!
از قضای روزگار این استاد پیشین من که در کلاس هایش با ادبیات آشنا شدم خود در همان دهه هفتاد، روزنامه کیهان و همچنین صداوسیما در مجموعه برنامه جنجالی «هویت» از اسلامی ندوشن و برخی دیگر از نویسندگان و روشنفکران ایرانی به عنوان تئوریسینها و مجریان «تهاجم فرهنگی» و «شبیخون فرهنگی» یاد کردند.
با بخشی از نوشته های مقاله اول بهمن دکتر اسلامی ندوشن در روزنامه اطلاعات در این باره که باز نویسی شده است توجه فرمایید:
« عنوان مقاله :بر ایران چه گذشت:
نوشته : دکتر اسلامی ندوشن – روزنامه اطلاعات اول بهمن ماه ۱۳۵۷
..... مقایسه «آن چه در بیست و چند سال، و به خصوص پانزده سال اخیر بر ایران گذشت، تنها با آثاری که حمله مغول پدید آورده قابل مقایسه است. اگر مغولان مثلا بر نیشابور آب بستند و حتی سگ و گربه آن را هم نابود کردند و تیمور از سرهای مردم اصفهان کله مناره ها ساخت، در این دوره خرابی ها بیشتر جنبه فرهنگی داشت.
یک بولدوزر نامریی آمد و بر حیثیت و فضایل و سجایا و خلاصه آن چه ایراینت و انسانیت داشت، عبور کرد. اگر بخواهیم اصطلاح اهل منبر را به کار ببریم باید بگوییم که: اسب های خود را تعل تازه بستند و بر پیکر ایران تاختند.
به این گذشته که نگاه می کنیم، گاهی چون کابوس می نماید، چون خواب وحشتناکی که شخص می بیند و نمی تواند خود را بیدار کند. نهرو در شرح حال خود می نویسد: از این که ما هندی ها دوران اهانت بار استعمار را تحمل کردیم باید شرمنده باشیم. عین این حرف در باره فرد فرد ما ایرانی ها صادق است که این سال های نکبت بار را تحمل کردیم.
به همین سبب بود که اعتراض مردم ایران در ماه های اخیر آن قدر خروشان و همه جانبه، پهناور و ژرف بوده است. نحوه اعتراضی که مردم ایران در پیش گرفتند، تاحدی یگانه بوده است. همانگونه که سکوت و شکیبایی آنان نیز حیرت آور بود. اکنون ایرانی تطهیر شده است و کسانی که در یکی از غیر انسانی ترین زندان ها تحمل شکنجه کردند، و کسانی که مردانه به شهادت رسیدند و کسانی که آن قدر زیبا و رسا بانک اعتراض بر آوردند و روحانیون که در این راه مجاهدت بی حساب کردند، گناهان همه مردم ایران را باز خریدند. صدایی را نیز که لاینقطع گفتند «نه» فراموش نکنیم. و این صدای چند شاعر و چند نویسنده بود. و .....»
محمدعلی اسلامی ندوشن که در سالهای اخیر در کانادا در کنار فرزندان خود زندگی میکرد، علیرغم اینکه کسالتی نداشت، روز پنجم اردیبهشت در ۹۷ سالگی درگذشت و همسرش اعلام کرد پیکر او در کانادا «به طریق اسلامی» به خاک سپرده میشود.
اصل مقاله را در سایت زیر مطالعه نمایید
https://mashruteh.org/wiki/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%D9%88%D8%B2_%DB%8C%DA%A9%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87_%DB%B1_%D8%A8%D9%87%D9%85%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%87_%DB%B2%DB%B5%DB%B3%DB%B7_%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C